2019 Yeni Korona Virüs (COVID-19) Salgını - COVID-19, 2019'un sonunda Wuhan, Çin'de ortaya çıkan yaygın bir virüs ailesi olan yeni bir korona virüs türüdür. Bu özel türe SARS-CoV-2 adı verilen bir virüs neden olur. MERS ve SARS'a benzer şekilde, bu korona virüs muhtemelen bir hayvandan (bilim adamları tamamen emin olmasa da bir yarasa) bir insana, belki de başka türlerden bulaş oldu.
COVID-19 semptomları maruziyetten iki ila on dört gün sonra ortaya çıkar ve ilk belirtilerinin ise aşağıdakiler oluduğu söylenmekte:
- Ateş
- Öksürük
- Nefes darlığı
Bazı insanlarda enfeksiyon hafif olsa da, SARS'a benzer ciddi bir solunum (akciğer) hastalığına neden olabileceği ve ölümle sonuçlanabileceği söylenmekte.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), COVID-19'un küresel yaygın olarak kabul edilebilecek kadar yaygın olduğuna karar verdi. Bunun nedeni virüsün yeni olmasıdır, bu nedenle insanların bağışıklık sistemleri onunla savaşmaya hazır değildir, böylece virüsün kişiden kişiye hızla yayılmasına neden olur.
CDC'ye (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) göre, virüsün bulaşmasına yönelik Amerikan halkı için mevcut acil sağlık riski genel olarak düşük kabul edilmektedir. Daha yüksek risk altında olanlar:
- COVID-19'lu kişilereya kın temas eden bakan ve sağlık çalışanları
- Virüsün toplum içinde yayıldığı uluslararası destinasyonlardan dönen insanlar (Çin, İran, Güney Kore ve İtalya)
COVID-19 Bulaşması
COVID-19 yeni bir virüs olduğundan, bulaşının anlaşılması benzer korona virüslere benzemekte.
CDC'ye göre, COVID-19'un esas olarak kişiden kişiye yayıldığı düşünülmekte. En fazla risk altında olanlar:
- Enfekte bir kişiyle yakın temastaysanız (yaklaşık 180 cm içinde).
- Enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında solunum damlacıklarına maruz kalırsanız.
Bir kişi üzerinde virüs bulunan bir yüzeye veya nesneye ve sonra kendi ağzına, burnuna ve muhtemelen gözlerine dokunursa, COVID-19 ile sözleşme yapabilir, ancak CDC virüsün ana bulaşma yolu olmadığını belirtiyor.
Yüksek Riskli Gruplar
COVID-19'un Çin'dekileri nasıl etkilediğine bağlı olarak, aşağıdaki gruplarda yer alan kişiler virüse yakalanırsa ciddi şekilde hasta olma riski daha yüksek gibi görünüyor:
- Çok yaşlı olanlar
- Akciğer hastalığı olanlar
- Kalp hastalığı olanlar
Bu gruplardaki insanlar ya da kronik tıbbi rahatsızlığı olan herkes, virüs bulaşmış kişilerden uzak durmalı, zorunlu olmayan seyahatlerden kaçınmak ve kalabalıklardan uzak durmak için ekstra önlemler almalıdır. Bölgenizde toplumun kalabalık oluşturmasından muzdaripseniz, mümkün olduğunca evde kalın ve en erken belirtilerde tıbbi yardım alın.
Teşhis
COVID-19 enfeksiyonu ile ilgili yeni endişe, semptomatik hastaların (henüz tedavi edilmemiş hastalar) ve doktorların Çin'e veya diğer enfekte bölgelere seyahat öyküsü veya maruz kalmış olabilecek diğer insanlarla temas öyküsüne dikkat edilmeli ve karantinaya alınmalıdır.
ABD'de COVID-19 testi için "Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri" tarafından üretilen bir laboratuvar testi kullanılmaktadır. Bu test hastanın burnundan veya boğazından alınan örnek ile Amerika Birleşik Devletleri'nde ve nitelikli uluslararası laboratuvarlarda CDC tarafından belirlenmiş (Türkiye dahil) yerlerde uygulanmaktadır.
Rutin bir korona virüs enfeksiyonu (soğuk algınlığı belirtileri) tanısı, seyahat geçmişi ve fizik muayene dahil tıbbi bir öyküyü içerir. Çoğu zaman, hastaya soğuk algınlığı teşhisi konur ve eve gönderilir.
Belirtiler şiddetliyse, sağlık ekibi virüsü özel olarak kontrol etmek için testler isteyebilir. Bu, kanınızdan ve / veya burnunuzdan veya boğazınızdan bir çubukla bir numune alarak yapılır.
Tedavi
Korona virüsü tedavi etmek için aşı veya spesifik bir ilaç yoktur. Bunun yerine, hafif korona virüs enfeksiyonlarının tedavisi destekleyicidir, bu da semptomlarınızı hafifletmek için bir şeyler yapmak anlamına gelir. Bu destekleyici önlemler şunları içerebilir:
- Ateş düşürücü ilaçlar kullanmak
- Öksürüğü hafifletmek/yatıştırmak için nemlendirici kullanma
- Dinlenme
- Bol sıvı tüketimi
Önemli Not: Potansiyel olarak ölümcül bir durum olan Reye sendromu riskleri nedeniyle çocuğunuza veya ergene aspirin veya aspirin içeren ürünler vermeyin.
SARS, MERS ve COVID-19'un neden olduğu hastalıklar da farklı türde destekleyici bakım gerektirir: Bağışıklık sistemi enfeksiyona yanıt verirken ve temizlenirken hastayı desteklemek için hastaneye yatış, oksijen, sıvılar ve diğer hayat kurtarıcı tedaviler gerekebilir.
Korona virüsünü baskılayan veya yok ettiği gösterilen antiviral ilaçlar şu anda ticari olarak mevcut değil.
Önleme
Kendinizi grip veya soğuk algınlığından korumak için ne yapacağınızı öğrenerek, korona virüsüne yakalanma riskini azaltabilirsiniz:
- Ellerinizi en az 20 saniye sabun ve su ile ovun (doğru zamanlama için bir şarkı söylemeyi deneyin)
- Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının
- Hasta olan insanların yanında olmaktan kaçının
- Normal bir ev deterjanı ve su kullanarak, ev ve iç yüzeylerini ve nesneleri, özellikle de kapı kolları, uzaktan kumandalar ve masalar gibi çok dokunanları sık sık temizleyin.
Hastaysanız, işten ya da okuldan evde kalarak başkalarını koruyun. Başkalarıyla yaşıyorsanız, yalnızca kullandığınız bir oda ve banyoyu seçin ve temizleyin (mümkünse).
Öksürük veya hapşırma yaparsanız, ağzınızı ve burnunuzu bir mendille kapatın ve ardından dokuyu attıktan sonra ellerinizi yıkayın. Alternatif olarak, kullanılabilir bir mendil yoksa, dirseğinizi kullanarak hapşırın veya öksürün.
Belirtiler
Toplum kaynaklı dört korona virüsün genellikle üst solunum yollarında "soğuk algınlığı" belirtilerine neden olur:
- Burun akıntısı
- Öksürük
- Boğaz ağrısı
- Ateş
- Baş ağrısı
- Halsizlik
Bazen korona virüsü solunum sisteminizi etkileyebilir ve zatürre (pnömoni) veya bronşit gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Bu komplikasyonlar bebeklerde ve yaşlılarda ve bastırılmış bağışıklık sistemi veya altta yatan kalp veya akciğer hastalığı olan kişilerde daha yaygındır.
Korona Virüsler Nedir?
Korona virüsü, bir tacı olduğu için adlandırılan yaygın bir virüs ailesidir (Latince korona "taç" anlamına gelir). Taç, virüsün yüzeyinden yapışan başak proteini adı verilen bir proteinden oluşur.
Farklı tipte korona virüsler vardır ve çoğunluğu tipik olarak hafif soğuk algınlığı semptomlarına (örneğin burun akıntısı veya boğaz ağrısı) neden olurken, Orta Doğu Solunum Sendromuna (MERS) veya Şiddetli Akut Solunum Sendromuna (SARS) neden olan korona virüsler gibi daha tehlikeli tipler, zatürre ve hatta ölüm de dahil olmak üzere daha ciddi hastalıklara neden olabilir.
Korona virüsler aşağıdaki temas şekilleri ile kişiden kişiye yayılabilir:- Damlacıklar (virüsü olan bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında)
- Dokunma (örneğin, enfekte bir kişiyle el sıkışmak veya virüsü içeren bir nesneye dokunmak ve sonra ellerinizi yıkamadan önce ağzınıza, gözlerinize veya burnunuza dokunmak)
- Dışkı (enfekte hastalardan dışkı-oral yayılım; nadir)
Korona virüs enfeksiyonları ile sadece semptomlara dayanan diğer hastalıklar arasındaki farkı söylemek mümkün değildir. Doktorların dikkatli bir öykü almaları ve fiziksel bir muayene yapmaları gerekirken, korona virüs enfeksiyonlarını doğru bir şekilde teşhis etmek için laboratuvar testleri gereklidir.
Şu anda, bir kişinin virüsü önlemek veya tedavi etmek için alabileceği hiçbir ilaç yoktur. Korona virüs enfeksiyonlarının tedavisi destekleyicidir, yani enfeksiyon seyrini sürdürürken ve vücudun bağışıklık sistemi enfeksiyonu temizlerken hastanın desteklendiği anlamına gelir.
Korona Virüs Çeşitleri
Korona virüsler "Coronaviridae" ailesine aittir ve kişilere bulaşabilir yedi türü vardır.
Dört yaygın insan korona virüs tipi, soğuk algınlığı semptomlarına neden olur.
Bu dört korona virüs (229E, NL63, OC43, HKU1) genellikle toplum kökenli korona virüs olarak adlandırılır, çünkü bunlar yaygındır ve tüm dünyadaki insanları enfekte eder.
Diğer üç korona virüs daha endişe vericidir çünkü zatürre ve ölüm gibi ciddi komplikasyonlarla bağlantılıdırlar.
Bu üç korona virüs şunları içerir:- 2019 yeni koronavirüs (orijinal olarak 2019-nCOV olarak adlandırılan COVID-19)
- Şiddetli Akut Solunum Sendromu Korona Virüs (SARS-CoV)
- Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV)
MERS-CoV ve SARS-CoV
Bu ciddi korona virüs türleri hayvanlardan insanlara bulaşıyor ve potansiyel olarak hayatı tehdit ediyor.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, MERS-CoV genellikle ateş, öksürük ve nefes darlığına neden olur ve bu da sıklıkla zatürreye yol açar. MERS korona virüsü olan kişilerin yüzde otuz ila 40'ı öldü.
SARS-CoV, ölümcül olabilen benzer bir ateş, titreme, vücut ağrıları ve solunum yolu enfeksiyonuna neden olur.
Çoğunlukla Arap yarımadasında olmak üzere hala MERS vakaları var. 2004'ten beri dünyada hiçbir SARS vakası olmamıştır.Sonuç Olarak
Korona virüsü, insanları yaşamları boyunca en az bir kez enfekte eden yaygın bir virüstür. İyi haber şu ki, çoğu durumda, hafif "soğuk algınlığına" neden oluyor. Belirtileriniz şiddetli veya kalıcıysa veya altta yatan bir tıbbi durumunuz varsa, zaman kaybetmeden doktorunuza başvurun.
COVID-19 korona virüsü, küresel olarak yayılma potansiyeli ve ciddi semptomlara neden olabileceğinden endişe duymaktadır. Bu enfeksiyon hakkında daha fazla bilgi toplandıkça, ihtiyacınız olan bilgiyi alabilmeniz için sizin için bir kaynak olmayı umuyoruz.
Yeni tarif edilen bu virüse maruz kalabileceğinizden endişe ediyorsanız (örn., COVID-19 olan biriyle yakın temastaysanız veya kişiden kişiye yayılan bir toplulukta yaşıyorsanız) ve virüs belirtileri oluşuyorsa, daha fazla beklemeden derhal doktorunuzu arayın.
Yorum Gönder