Tıbbi Yüz Maskeleri Viral Enfeksiyonları Önleyebilir mi?

Tıbbi Yüz Maskeleri Viral Enfeksiyonları Önleyebilir mi? - Son zamanlardaki korona virüsü (COVID-19) salgını nedeniyle, viral enfeksiyonların yayılmasını önlemede maskelerin kullanımı ile ilgili birçok soru ortaya çıkmıştır. Bir maske bu amaç için ne zaman etkili olabilir? Ne tür maskeler kullanılabilir?

Virüsün yayılmasını önlemek için sağlık birimlerindeki solunum cihazı veya yüz maskesinin her türlü rutin kullanımını tavsiye edilmekte. Bununla birlikte, maskeler bazı durumlarda, özellikle enfekte olmuş bir kişi veya eğitimli bir tıp uzmanı tarafından giyildiğinde faydalı olabilir.

Cerrahi Yüz Maskeleri

Cerrahi yüz maskeleri, halkın kullanımına açık olan ve tezgahtan satın alınabilen gevşek oturan tek kullanımlık maskelerdir. Genellikle ameliyathanelerde, dişçi muayenehanelerinde veya doktor muayenehanelerinde yapılan küçük cerrahi işlemler sırasında giyilirler. En çok enfekte olmuş sıvıları (genellikle vücut sıvıları) engellemede etkilidirler. Havadaki virüsler gibi küçük parçacıkları engellemezler. Ayrıca, maskenin kenarlarından hava sızmasına izin veren gevşek uyum nedeniyle tam koruma sağlayamazlar.

Bu tür maskeleri doktor ofislerinde, hastanelerde veya bakım evlerinde bekleme odalarında görebilirsiniz. Bunlar, enfekte olmuş veya şu anda bir çeşit enfeksiyona sahip olabileceğinden şüphelenilen kişiler tarafından kullanılmak üzere sağlanmıştır. Hasta bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında yayılan enfekte tükürüğü veya diğer büyük partikülleri bloke etmede en azından kısmen etkilidirler. Uzun süre kullanılmaları durumunda ise zararlı olabilir.

Maske üzerinde olabilecek mikroplara yanlışlıkla bulaşmasını önlemek için cerrahi yüz maskeleri çıkarılmalı ve uygun şekilde atılmalıdır. Kafanın arkasındaki bağları (veya kulak halkalarını) kullanarak çıkarın ve çıkardıktan hemen sonra ellerinizi yıkayın. Cerrahi maskeler bir kereden fazla kullanılmamalıdır.

Cerrahi yüz maskeleri aşağıdaki durumlarda etkili olur:

• Vücut sıvılarının yayılabileceği bir prosedüre katılan tıp uzmanları.
• Öksürme, hapşırma veya konuşma yoluyla yayılan enfekte damlacıkların tutulmasına yardımcı olmak için hasta olan kişiler.

Cerrahi yüz maskeleri aşağıdaki kullanımlar için etkili değildir:

• Havadaki virüsler veya COVID-19 gibi küçük parçacıkları engelleme
• Enfekte olmamış bireylerde grip veya COVID-19 gibi bir virüs bulaşma riskini önleme

N95 Solunum Maskeleri

N95 maskeleri, küçük partikülleri (partikül, havada asılı katı veya sıvı maddelerin mikroskobik parçacıkları olup en tehlikeli hava kirliliğidir) filtrelemede cerrahi maskelerden çok daha etkili maskelerdir. Teorik olarak, virüsler de dahil olmak üzere küçük parçacıkların %95'ini ortadan kaldırabilirler. Bununla birlikte, etkinliklerini sınırlandırabilecek birçok faktör vardır.

Bu maskeler halkın kullanımına açıktır ve genellikle ev geliştirme mağazalarında tezgah üstü satılmaktadır. Bununla birlikte, bu maskelerin bir sağlık ortamında kullanılması zorunlu değildir, daha ziyade ev onarımları yaparken bireyleri talaş gibi maddelerde nefes almamaları için korur.

N95 solunum maskeleri tam olarak oturmalıdır. Cilde çok yakın temas edecek şekilde tasarlanmıştır. Böylece, maske etrafında hava kaçağı olmaz. Hastanelerde kullanıldığında, çalışanlar yüzleri için doğru büyüklükteki solunum maskesini belirlemek için profesyonel olarak uygun testlerden geçirilmelidir. Yüz kılları (özellikle sakallar) N95 solunum cihazlarının yüze yapışmasını ve düzgün çalışmasını engelleyebilir.

Cerrahi yüz maskeleri gibi, N95 maskeleri de büyük partiküllere ve sıvı sıçramalarına karşı koruma sağlayabilir. Ancak, bundan daha fazla koruma gerektiğinde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Bir bakıcıyı Tüberküloz (Verem Hastalığı) gibi hava yoluyla bulaşan bir hastadan korumak için hastane ortamlarında kullanılabilirler. Bununla birlikte, solunum cihazının kendisi tıp uzmanlarını bu patojenlerden korumak için alınan birkaç önlemin sadece bir parçasıdır. Tek başına kullanılması amaçlanmamıştır.

N95 maskeleri rahatsız edici ve uzun süre kullanılması durumunda terlemeye neden olabilir. Bazı N95 solunum maskeleri, maskeyi takarken nefes almayı kolaylaştıran bir ekshalasyon valfine sahiptir. Yüksek hızda sıçramayı ve vücut sıvılarının potansiyel aerosolizasyonunu içerebilecek cerrahi prosedürlere katılan tıbbi personel için özel cerrahi N95 solunum maskeleri mevcuttur.

Tüm tıbbi maskeler gibi, N95 maskelerinin de etkili olması için doğru şekilde takılması, doğru şekilde giyilmesi ve doğru şekilde çıkarılması gerekir. Tıbbi personel, maskeyi çıkarırken yanlışlıkla kendilerini enfekte etmekten kaçınmak için uygun şekilde eğitilmelidir.

N95 maskeleri, bu cihazları kullanmak için uygun şekilde ölçülmemiş veya eğitilmemiş özellikle genel halkın elinde etkili değildir.

Elastomerik Solunum Maskeleri

Elastomerik maskeler yaygın olarak kullanılmaz. Virüslere karşı koruma yeteneklerinde N95 solunum cihazlarına çok benzerler, ancak tek kullanımlık değildirler. Bu tip solunum cihazı kauçuk veya diğer sentetik malzemelerden yapılmıştır ve her kullanımdan sonra çamaşır suyu ile dezenfekte edilmesi amaçlanmıştır.

N95 maskeleri gibi, elastomerik maskelerin de etkili olabilmesi için yüze düzgün şekilde takılması gerekir. Bu maske ayrıca atılan ve değiştirilen bir filtreye sahiptir. İnternet üzerinden satın alınabilir ama pahalıdır.

Elektrikli Hava Temizleme Solunum Maskeleri (PAPR'ler)

Birçok sağlık ortamı, N95 maskelerine göre önemli avantajları nedeniyle PAPR'lerin kullanımına geçmektedir. Bu tip bir solunum cihazı, gevşek bir kaputa veya kaska benzer. Havayı bir partikül filtresinden iten pille çalışan bir motora bağlıdır. Filtreleme yetenekleri elastomerik bir solunum cihazından veya bir N95'ten daha yüksektir ve daha uzun süre kullanılması durumunda rahatsız etmez.

PAPR'lerin düzgün çalışması için bakım ve onarımı yapılmalıdır. Piller tamamen şarj edilmiş olmalıdır. Diğer maskeler gibi, yanlışlıkla kendisine bulaşmasını önlemek için uygun şekilde çıkarılmalıdır. Ayrıca kullanımlar arasında dezenfekte edilmelidir. PAPR'ler sağlık hizmeti ortamının dışında iyi bir seçenek değildir, çünkü pahalıdırlar ve uygun kullanım için eğitim gerektirirler.

Sonuç Olarak

Sağlık ortamının dışında, maskeler genellikle sadece hasta olan kişi tarafından giyildiğinde etkilidir. COVID-19 gibi bir salgın sırasında bile kendimizi korumanın en iyi yolu, uygun el yıkama, genel temizlik ve hasta olanlardan uzak durma gibi rutin hijyen uygulamalarına katılmaktır.

Aynı ortamda bulunduğunuz bir kişinin hasta olduğunuzdan şüpheleniyorsanız, işe veya okula gitmemelisiniz. Bir doktora görünmek için evden ayrılmak zorunda kalırsanız cerrahi maske takmayı düşünebilirsiniz.